Historia JUDO
Judo jest sztuką walki pochodzenia Japońskiego. Za umowną datę powstania tego sportu uważa się rok 1882, kiedy to profesor Jigoro Kano, były adept starojapońskiej bojowej sztuki ju-jutsu, otworzył szkołę własnego stylu. W założeniu miał to być styl walki, który mógłby być skutecznie uprawiany przez wszystkich, również przez kobiety i dzieci. Jigoro Kano, sam niewielkiej postury, zadbał o to, aby w nauczanych przez niego chwytach doskonała technika zawsze miała przewagę nad siłą. Wyeliminował także z ju-jutsu wszystkie elementy mogące doprowadzić do zranienia ćwiczących – jego judo miało być „łagodną drogą”. W judo sportowym nie ma więc uderzeń ani kopnięć, dźwignie dozwolone są jedynie na staw łokciowy, a rzuty, które w jakikolwiek sposób mogłyby doprowadzić do kontuzji czy to atakowanego czy atakującego są zabronione i karane.
Dziś, po niemal stu czterdziestu latach od powstania, judo jest sportem znanym i licznie uprawianym na całym świecie. Jako pierwsza sztuka walki w historii judo pojawiło się na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 i rozgrywane jest na tej najważniejszej światowej imprezie do dziś. Potwierdzeniem faktu, że sport ten z powodzeniem mogą uprawiać wszyscy, jest wprowadzenie judo na Igrzyska Paraolimpijskie oraz na Igrzyska Olimpiad Specjalnych. Zawody rozgrywane są we wszystkich grupach wiekowych – od kilkulatków po weteranów, wśród kobiet i mężczyzn, w kategoriach wagowych nie dyskryminujących nikogo.
Niezwykłą popularność judo zawdzięcza wielu czynnikom, ich wszystkich nie sposób wymienić. Rodziców wysyłających dzieci na zajęcia ogólnorozwojowe z judo przekonuje wszechstronność, uniwersalność i aspekt wychowawczy tej sztuki walki; młodzież, niejednokrotnie zafascynowana sztukami walki, w judo widzi możliwość nauki samoobrony i doskonalenia samego siebie, zarówno fizycznie jak i psychicznie; najlepsi zawodnicy pragną realizować się poprzez wyniki sportowe, co dzięki rozgrywaniu mistrzostw na każdym szczeblu jest możliwe; starsi znajdują w judo sposób na utrzymanie dobrego stanu zdrowia i sprawności fizycznej, a miłośnicy dalekowschodnich wartości, tradycji i filozofii mogą zgłębiać tajniki judo często na treningach sportowych pomijane.
Judo nie jest sportem łatwym, nie jest to sport, którego można się „nauczyć”. Jest to sztuka walki i zarazem sztuka życia, sposób postępowania, wymagający ciągłego doskonalenia się w każdej sferze życia. Nie jest możliwe bycie doskonałym, ale należy do tego dążyć, a drogą do tej doskonałości może być właśnie judo.
Zarys historii
Będąc sportem stosunkowo młodym, judo opiera się o wielowiekową tradycję i doświadczenie dalekowschodnich mistrzów sztuki walki. Dzięki swoim niezaprzeczalnym wartościom, dostępności i skuteczności oraz nieocenionej pracy profesora Jigoro Kano, sport ten zyskał znacznie większą popularność niż bardziej brutalne, dawniejsze systemy walk, i dziś cieszy się międzynarodowym uznaniem.
Ju-jutsu
Judo, podobnie jak wiele innych dalekowschodnich stylów walki i samoobrony, wywodzi się z tradycyjnego, japońskiego systemu walki wręcz – ju-jutsu. Sama droga przybycia i początkowe etapy rozwoju starojapońskich sztuk walki nie są jednoznacznie określone. Wynika to ze zbyt dużej liczby legend, które podają różne wersje pojawienia się szkół walki wręcz w Japonii. Najprawdopodobniej jednak ju-jutsu jako sztuka walki ukształtowało się w drugiej połowie XVI wieku, a wieku XVII było już usystematyzowanym systemem nauczanym w wielu szkołach przez różnych nauczycieli. Za twórcę judo uważa się profesora Jigoro Kano (1860-1938), który zebrał, usystematyzował i wyselekcjonował techniki z różnych systemów walki dopasowując je do potrzeb swojej szkoły.
Jigoro Kano
Jigoro Kano, uczeń takich wielkich mistrzów ju-jutsu jak Hachinosuke Fukuda i Masamoto Iso, zebrał i usystematyzował techniki tego systemu walki, selekcjonując jedynie te chwyty, które uznał za bezpieczne, nie zagrażające życiu i zdrowiu ćwiczących. Ponadto dodał do tak powstałej sztuki walki elementy nowe, opracowane przez siebie. W odróżnieniu od ju-jutsu, swoją sztukę walki Kano nazwał judo. Z czasem do nazwy swojego systemu Kano dodał nazwę szkoły, którą założył w roku 1882 i w której nauczał – Kodokan. Tak powstało Kodokan Judo. Szkoła ta, uważana za najsłynniejszą i największą szkołę judo na świecie, istnieje w Tokio do dziś. Jigoro Kano spopularyzował judo w całej Japonii, jeszcze w XIX wieku judo uznano tam za sport bezpieczny i wprowadzono do obowiązkowego programu nauczania wychowania fizycznego w szkołach wszystkich typów. Prowadząc liczne pokazy i odczyty Kano popularyzował także judo poza granicami Japonii. Jako pierwszy Azjata został w 1909 r. członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Profesor zmarł w roku 1938, wracając z posiedzenia MKOl w Kairze.
Judo na świecie
Dzięki pracy Jigoro Kano i jego uczniów judo uzyskało dużą popularność w Japonii i jeszcze pod koniec XIX wieku trafiło do Europy. Na początku wieku XX we Francji, Anglii i USA zaczęły powstawać pierwsze kluby judo poza Japonią. Rozwój judo jako dyscypliny sportowej został zahamowany w czasie II wojny światowej, ale już w 1948 r. powstała Europejska Unia Judo, a trzy lata później Światowa Federacja Judo. W 1956 r. w Tokio odbyły się pierwsze Mistrzostwa Świata. W roku 1960 podczas sesji MKOl judo zostało wpisane do programu Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1964 r., co jest najlepszym potwierdzeniem wartości tej dyscypliny, uznaniem jej zasięgu i popularności. W zawodach tych uczestniczyli przedstawiciele 27 państw w czterech kategoriach wagowych. Na stałe judo do programu olimpijskiego weszło w roku 1972. W latach 70. odbyły się pierwsze Mistrzostwa Europy kobiet, poszerzono także liczbę kategorii wagowych. Od 1992 r. również judo kobiet stało się dyscypliną olimpijską.
Judo w Polsce
W Polsce judo pojawiło się właściwie dopiero po II wojnie światowej. Pierwsze sekcje powstały w latach 40. i 50. w Warszawie. W 1957 r. powstał Polski Związek Judo. W tym samym roku zorganizowano pierwsze Mistrzostwa Polski w tej dyscyplinie. Rok później Polska przystąpiła do Europejskiej Unii Judo. Pierwsze medale na Mistrzostwach Europy Polacy zdobyli w latach 60. Pierwszy medal z Mistrzostw Świata przywiózł w 1971 r. Antoni Zajkowski, rok później zdobył on srebrny medal olimpijski w Monachium. Pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski w judo zdobył 16 lat później Waldemar Legień, powtarzając ten sukces w roku 1992 w wyższej kategorii wagowej. Do dziś na koncie Polskich judoków znajduje się 8 medali z Igrzysk Olimpijskich.