JUDO JAKO DYSCYPLINA SPORTU
Najlepszym sposobem weryfikacji umiejętności technicznych zdobytych podczas treningu jest oczywiście udział w zawodach. Od początków istnienia judo jego adepci musieli walczyć z przedstawicielami innych systemów walk, aby udowodnić skuteczność swojego stylu. Dziś takiej potrzeby już raczej nie ma, zawodnicy walczą między sobą w obrębie jednej dyscypliny zgodnie z określonymi zasadami, przepisami i podziałem na kategorie wagowe. Wraz z instytucjonalizacją judo (powstanie krajowych i kontynentalnych związków oraz światowej federacji judo) oraz włączeniem go jako dyscypliny sportowej na letnie Igrzyska Olimpijskie, musiały powstać ścisłe przepisy regulujące sposoby rozgrywania zawodów i oceniania wykonywanych technik. Przepisy te wielokrotnie zmieniały się i z roku na rok są aktualizowane, tak aby judo sportowe było dyscypliną jak najbardziej bezpieczną i widowiskową.
Cel
Celem walki sportowej w judo jest pokonanie przeciwnika poprzez wykonanie skutecznego rzutu, trzymania, dźwigni na staw łokciowy bądź duszenia.
Wśród sportowych technik judo wyróżnia się więc:
- Techniki rzutów – Nage-waza
- Techniki obezwładnień – Katame-waza:
- trzymania – Osaekomi-waza
- dźwignie – Kansetsu-waza
- duszenia – Shime-waza
Oczywiście wszystkie te techniki mogą być wykonywane w najróżniejszych kombinacjach, lub też jako forma obrony czy kontrataku.
Przepisy
Judo od 1964 r. jest dyscypliną Olimpijską, ze ściśle określonymi przepisami i wymogami dotyczącymi miejsca i sposobu rozgrywania zawodów, stroju zawodników, punktacji i sędziowania walk, dopuszczania zawodników do startu, czasu walki, kategorii wiekowych i wagowych, sposobu oceniania technik, technik zabronionych i karanych itp. Judo jest także jedną z dyscyplin Olimpiad Specjalnych oraz Igrzysk Paraolimpijskich.
Pady
Naukę judo jako dyscypliny sportowej zaczyna się od nauki padów. Umiejętność padania jest niezbędna w nauce innych technik – pozwala zapobiegać kontuzjom i bólowi związanemu z upadkiem. Ponadto pady kształtują równowagę, zwinność, orientację przestrzenną i odwagę, trudna do przecenienia jest także rola padów w samoasekuracji przy niespodziewanym upadku.
W judo wyróżnia się następujące pady:
- pad w tył – Koho ukemi
- pad w bok – Yoko ukemi
- pad płaski w przód – Mae ukemi
- pad w przód z przewrotem przez bark – Zempo-kaiten ukemi
Techniki rzutów
Rzuty dozwolone w judo sportowym podzielone są na 5 grup w zależności od sposobu ich wykonywania:
- rzuty ręczne – Te waza
- rzuty nożne – Ashi waza
- rzuty biodrowe – Goshi waza
- rzuty poświęcenia z upadkiem na bok – Yoko sutemi waza
- rzuty poświęcenia z upadkiem na plecy – Ma sutemi waza
Zwyczajowo przyjęte jest stosowanie tradycyjnych, japońskich nazw poszczególnych technik, zwłaszcza że nazwy tłumaczone na języki narodowe przeważnie nie oddają ich istoty. Klasyfikacja i nazewnictwo rzutów zostało ustalone na początku XX wieku w szkole Kodokan.